Kryzys kubański 1962

W czasopiśmie Orbis – kwartalniku amerykańskiego think tanku Foreign Policy Research Institute – ukazał się artykuł Arthura I. Cyra (profesora Carthage College w amerykańskim stanie Wisconsin) pt.: The Cuban Missile Crisis after Fifty Years. Publikacja nie wnosi żadnych nowych elementów do naszej wiedzy, ale jest dostępna bezpłatnie i może być przydatna jako punkt wyjścia dla osób, które nie interesowały się wcześniej tą tematyką.

Streszczenie:

Pięćdziesiąta rocznica kubańskiego kryzysu rakietowego z października 1962 r. jest właściwym momentem, aby dokonać przeglądu wydarzeń, podczas których świat prawdopodobnie był najbliżej powszechnej wojny nuklearnej. Kryzys został poprzedzony rosnącym napięciem między Moskwą a Waszyngtonem i rosnącym znaczeniem Kuby w polityce wewnętrznej USA. Analitycy różnili się co do motywów próby umieszczenia rakiet dalekiego zasięgu na Kubie; radzieckie osoby oficjalne konsekwentnie podkreślały obronę Kuby. Rewelacje, jakie wyszły na jaw od czasu kryzysu wskazują, że wojna była jeszcze bliżej niż wówczas myślano. Prezydent John F. Kennedy zasługuje na znaczne uznanie za opór wobec wojskowych nacisków.

Ważniejsze myśli i wnioski:

Bezprecedensowa konfrontacja USA i ZSRR, do której doszło w październiku 1962 r., miała ogromny wpływ na badania nad zarządzaniem kryzysowym, a otarcie się świata o wojnę nuklearną spowodowało powstanie ogromnej liczby prac naukowych (także literatury pięknej i filmów) na ten temat.

Ocena przyczyn i przebiegu wydarzeń, które doprowadziły do zażegnania kryzysu, zmieniła się po ujawnieniu nieznanych wcześniej faktów, przede wszystkim nielegalnych działań administracji prezydenta Kennedy’ego mających na celu zgładzenie Fidela Castro oraz kłopotów z komunikacją i szerokiego zakresu kompetencji radzieckich dowódców na Kubie i okrętach zmierzających w stronę wyspy.

Rewolucja na Kubie znacząco obniżyła stabilność i przewidywalność układu sił światowych, jaki wytworzył się w latach 50. ubiegłego wieku.

Strona amerykańska do dziś nie ma pełnej jasności dlaczego – lub po co – Nikita Chruszczow podjął tak ryzykowną akcję, lecz zdaje się dostrzegać coraz więcej racjonalnych przesłanek i spodziewanych korzyści politycznych i wojskowych strony radzieckiej w przypadku jej powodzenia (znaczne zwiększenie możliwości nacisku na Amerykanów, potencjalne zdobycze terytorialne w „trzecim świecie”, bezpośrednie zagrożenie militarne Ameryki, rozluźnienie więzi NATO).

Filed under: Aktualności, Materiały | Tagged: 50. rocznica, Kennedy | Leave a comment »